Samenvatting financieel beeld 2025-2028

Samenvatting financieel beeld 2025-2028

In onderstaand overzicht staan de financiële consequenties samengevat van het financieel meerjarenbeeld, de financiële knelpunten en de dekkingsbronnen.

In hoofdstuk Financieel meerjarenbeeld gaan we in op de ontwikkeling van het meerjarenbeeld. Het startpunt is de meerjarenraming zoals opgenomen in de begroting 2024. Vervolgens worden ieder van de autonome ontwikkelingen vanaf de begroting 2024 toegelicht. Dit betreft de ontwikkelingen zoals opgenomen in de Voorjaarsbrief 2024 maar ook enkele nieuwe ontwikkelingen en actualisaties.

De intensiveringen en hervormingen zoals die in eerdere begrotingen zijn opgenomen voor de jaarschijven 2025-2028 maken onderdeel uit van het saldo van het meerjarenbeeld. De intensiveringen en dekkingsbronnen zoals opgenomen in de voorgaande begrotingen zijn opgenomen in het hoofdstuk Intensiveringen voorgaande jaren en dekkingsbronnen voorgaande jaren.

Ook in de periode 2025 t/m 2028 hebben we te maken met nieuwe opgaven waarvoor middelen beschikbaar zijn gesteld. Deze opgaven zijn opgenomen in het hoofdstuk Intensiveringen 2025-2028 en worden daar afzonderlijk per opgave toegelicht. In het hoofdstuk dekkingsbronnen 2025-2028 zijn dekkingsbronnen voor de opgaven toegelicht. Het betreft de taakstelling rekeningresultaat, enkele maatregelen voor de korte termijn zonder grote consequenties en het voordeel budget gesubidieerde instellingen.

Uit het financieel perspectief blijkt dat we er in geslaagd zijn om een sluitende begroting te presenteren. Vanaf 2028 is er sprake van een structureel tekort dat ook in de daarop volgende jaren verder hard oploopt. Dit tekort wordt vooral veroorzaakt door de korting van het Rijk. Na het schrappen van de verhoging van de opschalingskorting in de voorjaarsnota resteert er voor gemeenten een korting op het gemeentefonds van ruim 2,3 miljard euro. Voor Groningen gaat het dan nog steeds om een korting van ruim 33 miljoen euro. Zonder die korting, zijn we in staat om met relatief eenvoudige maatregelen een sluitende meerjarenbegroting op te stellen, waarbij we tevens hebben voorzien in de dekking van de kapitaallasten voor strategische investeringsprojecten waar we de komende jaren een besluit over moeten nemen. Met die korting lukt ons dat vanzelfsprekend niet.

Er is dus nog steeds geen oplossing voor de jaren na 2027. Voor de langere termijn blijven we daarom de gesprekken met het Rijk voeren. We blijven van mening dat het Rijk gemeenten in staat moet stellen om de gemeentelijke taken op een goede manier uit te kunnen voeren. De structurele financiering door het rijk moet hiervoor toereikend zijn. We blijven ons hier samen met de VNG voor inzetten.

Maar tegelijk moeten we ons voorbereiden op de situatie dat het Rijk de korting op het gemeentefonds niet terugdraait en we genoodzaakt zijn om deze korting op te vangen binnen de gemeentebegroting. Daarbij kijken we in eerste instantie naar de taken die we in medebewind voor het Rijk uitvoeren. De komende periode brengen we de mogelijke maatregelen in beeld.

Tot slot benoemen we nog enkele aandachtspunten en risico's bij het financieel perspectief:

• Het accres in het gemeentefonds houdt geen gelijke tred met de loon- en kostenontwikkeling in onze eigen organisatie en gesubsidieerde instellingen. Deze problematiek wordt door de VNG met de fondsbeheerders besproken;
• In ons financieel perspectief is geen rekening gehouden met nieuwe knelpunten in 2026 en volgende jaren. Deze zullen zich voordoen maar kunnen op dit moment nog niet worden gekwantificeerd;
•  Bij de honorering van knelpunten zijn structurele knelpunten opgelost met incidentele middelen. Op termijn is dit niet houdbaar en is focus en nadere prioritering noodzakelijk;
• Het nieuwe verdeelmodel gemeentefonds is met een ingroeipad t/m 2025 ten dele ingevoerd. We hebben daarom slechts gedeeltelijk ons voordelige herverdeeleffect gerealiseerd. De verdere implementatie van het nieuwe verdeelmodel is afhankelijk van diverse onderzoeken.