Paragraaf 1: Wijkontwikkeling en wijkvernieuwing

Wijkontwikkeling en Wijkvernieuwing is de aanjager van het gebiedsgericht werken in de Gemeente Groningen. De aanwezigheid van onze gebiedsteams en de wijk- en dorpswethouders in onze gebieden is belangrijk in deze manier van werken. Hiermee verbinden we de gemeentelijke programma’s met de specifieke opgaven in wijken en dorpen en initiatieven van bewoners. Dit doen we dichtbij én met bewoners, ondernemers, instellingen en andere wijkpartners. Het Programmabureau Wijkontwikkeling en Wijkvernieuwing zet in op de ontwikkeling van onze wijken en dorpen. Voor de noordelijke wijken en de Wijert hebben we extra aandacht met onze wijkvernieuwing. Verschillende gemeentelijke programma’s richten zich specifiek op de noordelijke wijken.

Programmabureau Wijkontwikkeling en Wijkvernieuwing

Het Programmabureau Wijkontwikkeling en Wijkvernieuwing zorgt ervoor dat we slagvaardig in onze wijken en dorpen aan de slag zijn. Hiervoor werken we met integrale gebiedsagenda’s van de zeven gebieden. Hiermee geven we inzicht in de opgaves van de gebieden. Wat zijn op basis van de problematiek, relevante ontwikkelingen en gesprekken met bewoners de opgaves waar we mee aan de slag moeten? We willen de ongelijkheid tussen wijken en dorpen aanpakken. Dit vertalen we naar te behalen doelen en resultaten per gebied en wijkvernieuwingswijk. Dat hebben we vastgelegd voor vier jaar: 2024-2027. De gebiedsagenda’s zijn richtinggevend voor onze eigen inzet en die van onze partners in het gebied. Hiermee brengen we een beweging in gang die gebiedsgericht werken in de organisatie verder verankert. Tevens verbeteren we hiermee de samenwerking met externe partners. In de gemeentebegroting geven we een compacte weergave van de doelstellingen en de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s per gebied.

Uitvoeringsprogramma’s wijkvernieuwing noordelijke wijken

Iedereen in de gemeente Groningen heeft evenveel recht op een plek waar je fĳn en veilig kunt opgroeien, wonen, werken en leren. De positieve ontwikkeling van de eerste wijkvernieuwingswijk Selwerd laat zien dat investeren echt loont. Toch is er voor een grote groep bewoners in de noordelijke wijken nog steeds sprake van minder goede omstandigheden dan in andere wĳken. In deze buurten en wĳken staat de leefbaarheid onder druk en is er sprake van een concentratie van kwetsbare huishoudens met vaak gestapelde problematiek. Bewoners van deze wĳken voelen zich er minder veilig. De kwaliteit van de woningen is lager. Er is meer werkloosheid. En er groeien veel kinderen op in armoede. Dit heeft een negatief effect op de gezondheid en het welzĳn van de bewoners. En ook binnen de wĳken is er een groeiende kloof tussen kansrĳk en kansarm. Daarom werken we samen in een Maatschappelijke Coalitie Groningen-Noord met bewoners, woningcorporaties, politie, welzĳnsorganisaties, werkgevers, onderwĳsinstellingen, en het Rĳk aan betere kansen voor de inwoners. Zo bereiken we meer dan los van elkaar. Onze ambities en doelen voor de komende 20 jaar zijn vastgelegd in het Ambitiedocument. In het uitvoeringsprogramma zijn de interventies voor de komende vier jaar uitgewerkt en is het door het Rijk beschikbaar gestelde budget van het Nationaal Programma Leefbaarheid & Veiligheid te vinden.

De gemeentelijke inzet organiseren we met onze wijkvernieuwing. Voor Selwerd, De Hoogte en Indische buurt, Beĳum, Lewenborg en De Wĳert werken we aan nieuwe uitvoeringsprogramma’s 2025-2026. Deze presenteren we in het eerste kwartaal van 2025. Veel interventies uit het uitvoeringsprogramma van de Maatschappelijke Coalitie vinden hun plek in deze wijkvernieuwingswijken, zoals verduurzaming van woningen, de aanpak van de openbare ruimte, de Stratenaanpak en de Verlengde Schooldag. Want het zijn de wijken waar de oplossingen voor de problematiek samen komen. We zien dat door onder andere de krapte op de arbeidsmarkt we niet tegelijkertijd in de volle breedte de wijkvernieuwing kunnen uitvoeren. Daarom zorgen we dat de wijkvernieuwing in de huidige wijken door kan gaan en we de aanpak voor nu verbreden naar Vinkhuizen. Begin 2025 presenteren we de nieuwe uitvoeringsprogramma’s. De opgave in Vinkhuizen richt zich op verduurzaming van woningen, de aanleg van het warmtenet, klimaatbestendig maken van de openbare ruimte en versterking van de sociale cohesie in de buurt en de situatie van mensen thuis. Met de wijkvernieuwing in Vinkhuizen zorgen we voor coördinatie op deze activiteiten en een buurtgerichte aanpak. Dit maken we mogelijk met een intensivering van het incidentele budget voor de wijkvernieuwing. De extra inzet in de noordelijke wijken organiseren we met onze wijkvernieuwing, het financieel overzicht is terug te vinden in Deelprogramma 4.2. Met de presentatie van de uitvoeringsprogramma’s begin 2025 is ook per wijk het budget inzichtelijk. Voor de wijkontwikkeling is het budget per gebied al wel in te zien in Deelprogramma 4.2 .

Zeggenschap en wijk- en dorpsdemocratie

We vinden het belangrijk dat inwoners meer zeggenschap krijgen en dat wij als gemeente participatie goed regelen. Ook landelijke wetten vragen dat van ons. Bijvoorbeeld de Omgevingswet en de Wet Versterking participatie op decentraal niveau. Begin 2025 wordt het beleidskader participatie en de participatieverordening ter besluitvorming aan de raad aangeboden. Het beleidskader is nodig om helder te zijn over wat er in de participatie wel en niet kan, om duidelijke kaders te stellen, en dat we als gemeente met dezelfde uitgangspunten werken. Dit beleid is aanleiding om participatie door te ontwikkelen. Het nieuwe beleid heeft veel impact op onze werkwijze en processen. Het vraagt hoogstwaarschijnlijk extra tijd, geld en menskracht en een omslag in denken en doen. We brengen in beeld wat er nodig is en op welke wijze en welke termijn deze ontwikkelopgave realiseerbaar is. De ervaring van concrete participatie trajecten gebruiken we om ons participatiebeleid te verbeteren. Ook de lessen uit het Gronings Model voor wijk- en dorpsdemocratie worden hierin meegenomen. We werken met verschillende vormen van samenwerking en zeggenschap om de wijk- en dorpsdemocratie te versterken en het vertrouwen in de overheid en elkaar te versterken.

In deze paragraaf benoemen we per gebied de opgaven voor onze wijken en dorpen en formuleren op basis hiervan de doelstellingen en het uitvoeringsprogramma dat we willen bereiken. De uitvoeringsprogramma’s van de wijkvernieuwing zijn in de relevante beleidsnota's te vinden. De financiële grondslag voor deze paragraaf is terug te vinden in Deelprogramma 4.2: College, raad, wijkontwikkeling en wijkvernieuwing .

Deze paragraaf bestaat uit de volgende gebieden:

Centrum
Oude Wijken
Zuid
Oost
West
Haren
Ten Boer

Doelen paragraaf wijkontwikkeling en wijkvernieuwing

Met het Programmabureau Wijkontwikkeling en Wijkvernieuwing hebben we de doelstellingen om het verschil te maken in de ontwikkeling van wijken en dorpen, de inzet te intensiveren daar waar het nodig is met onze wijkvernieuwing, en de zeggenschap van bewoners in onze wijken en dorpen te verstevigen;
Elke wijk heeft continue aandacht nodig. We werken daarom aan een duurzame wijkontwikkeling in de brede zin: een integrale benadering waarin de opgaven die van belang zijn, samenkomen in de gebiedsagenda. We formuleren per gebied en wijkvernieuwingswijk onze doelstellingen en vertalen deze in activiteiten in de gemeentebegroting en de uitvoeringsprogramma’s;
De ongelijkheid in de gemeente moet worden verminderd en de stapeling van problematiek in de noordelijke wijken moet worden aangepakt. Daarom investeren we met de wijkvernieuwing en met onze partners extra in de noordelijke wijken en De Wijert;
De gebiedsteams, de wijkwethouders en de dorpswethouders zijn de spil in de wijk en het dorp. Zij zijn de verbindende schakel tussen de gemeente en de wijken en dorpen en jagen aan dat de gemeentelijke organisatie steeds meer gebiedsgericht en integraal gaat werken;
We werken aan meer zeggenschap voor de inwoners in wijk, dorp of gebied. Zo dragen we bij aan het herstel van het onderlinge vertrouwen, vergroten we betrokkenheid en verantwoordelijkheid en worden betere besluiten genomen.

Resultaten

Resultaten en Activiteiten

Wat willen we bereiken (resultaten)	Wat gaan we daarvoor doen (activiteiten)
We informeren bewoners over actuele ontwikkelingen en projecten	We versturen voor alle zeven gebieden een wekelijkse nieuwsbrief; We lichten voorbeelden van wijkontwikkeling en wijkvernieuwing uit op de Nieuwspagina in de Gezinsbode en de Noorderkrant; In de wijkvernieuwingswijken ondersteunen we de opgebouwde netwerken in de communicatie over onze activiteiten en projecten; We hebben we website Wijkvernieuwing op z’n Gronings opgezet om de verhalen uit de noordelijke wijken te delen.
Met onze wijkkompassen ontsluiten we per wijk een schat aan informatie op basis van 250 indicatoren. Hiermee brengen we verschillen tussen wijken duidelijk in beeld, als basis voor onze inzet.	We actualiseren de wijkkompassen om het jaar op basis van nieuwe kennis, tweejaarlijkse enquêtes en andere onderzoeksresultaten. Begin 2025 verwachten we de nieuwste cijfers; We verbeteren de wijkkompassen door indicatoren en de wijkindeling aan te passen; Om beter inzicht in de concentratie van problematiek te krijgen, werken we aan nieuw kaartmateriaal op lager schaalniveau.
We geven inwoners meer zeggenschap en maken afspraken wanneer op welke wijze inwoners betrokken worden bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van beleid.	Uitvoering geven aan Gronings model voor wijk- en dorpsdemocratie; Beleidskader participatie en de participatieverordening ter besluitvorming aan de raad aanbieden; Evalueren van participatie trajecten samen met inwoners en gemeentelijke organisatie; Volgen van de geleerde lessen van jongerenparticipatie en uit het Gronings model voor wijk- en dorpsdemocratie; Door ontwikkelen van participatiebeleid en aanpassen werkwijze en processen op basis van bovengenoemde evaluaties; In beeld brengen van de ontwikkelopgave voor de organisatie; Ontwikkelen van projecten m.b.t. het leren en borgen van participatie in het Europese Speak Up project.
We willen dat iedereen die mee wil doen, kan meedoen. Bij participatie gaat het zowel om online en offline participatiemogelijkheden voor bepaalde doelgroepen.	Doorontwikkeling online participatieplatform De Stem van Groningen met meer functionaliteiten en samenwerking met Virtual Cities; De diversiteit en het aantal projecten waarbij de Stem van Groningen wordt ingezet verhogen.
We willen dat bewoners van de noordelĳke wĳken op een gelĳkwaardige manier meedoen en kinderen met aandacht gezond en veilig opgroeien. Als het nodig is kunnen ze erop vertrouwen dat ze ondersteund worden door de gemeenschap en instanties. Zodat ze gezond en gelukkig zĳn in hun eigen huis, en wonen in een prettige en veilige buurt waar mensen naar elkaar omkĳken.	Projecten van de Uitvoeringsagenda's 2025-2026 Wijkvernieuwing uitvoeren; Starten met een Uitvoeringsagenda Wijkvernieuwing voor Vinkhuizen; Projecten in Vinkhuizen, Paddepoel, Selwerd, Indische buurt, De Hoogte en Oosterparkwijk van het Uitvoeringsprogramma NPLV Groningen-Noord 2024-2027 uitvoeren; Projecten in Beijum en Lewenborg van het Lokaal Programmaplan Nationaal Programma Groningen uitvoeren.