Relevante ontwikkelingen
Veranderende wetgeving in 2025
De huidige Participatiewet slaagt er onvoldoende in om een toereikend en voorspelbaar bestaansminimum te garanderen, de armoede te bestrijden en in de dienstverlening de menselijke maat te hanteren. Daarom beoogt het Rijk met het wetsvoorstel ‘Participatiewet in Balans’ de hardheden uit de Participatiewet te halen. Belangrijke doelen van de nieuwe wet zijn 1) vertrouwen en de menselijke maat centraal te stellen, 2) beter aansluiten bij de mogelijkheden en omstandigheden van mensen en 3) de bestaanszekerheid te verbeteren door te zorgen voor een toereikend inkomen. Het wetsvoorstel Participatiewet in Balans is een eerste stap naast een meer fundamentele herziening van de Participatiewet waaraan wordt gewerkt.
Werk en participatie
Ondanks de aanhoudende krappe arbeidsmarkt kan het voor mensen lastig zijn om (meer) te werken, terwijl zij dat wel willen. Niet iedereen vindt zelfstandig zijn weg in de huidige arbeidsmarkt. Het is zaak om:
- potentiële werkenden te activeren om toe te treden tot de arbeidsmarkt;
- de juiste zorg en ondersteuning te bieden aan diegenen voor wie de belemmeringen dusdanig groot zijn dat zij de weg naar werk (nog) niet kunnen inslaan;
- werkenden stimuleren om zich te ontwikkelen, zodat zij wendbaar en weerbaar zijn in een alsmaar veranderende werkomgeving, indien nodig en mogelijk kunnen doorstromen én ruimte kunnen maken voor nieuwe (zij-)instroom.
Hier zetten we ons voor in via Werk in Zicht en haar samenwerkingspartners uit de regio, waaronder het onderwijs en de sociale partners. We gaan verder met onze ambitie om 20.000 inwoners te bereiken en een (ontwikkel)stap te laten zetten richting werk. Met deze partners richten we ook gezamenlijk het Regionale Werkcentrum in. Daarin maken we gebruik van de verschillende fondsen en programma's, zoals het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, het Just Transition Fund, Human Capital Agenda en NPG-werken aan ontwikkeling.
Met het Werk- en Ontwikkelprogramma investeren we in de ontwikkeling van inwoners naar werk. Aangezien we het laatste jaar van het Werk- en Ontwikkelprogramma in gaan, treffen we voorbereidingen hoe we deze werkwijze kunnen borgen voor de lange termijn. Daarnaast gaan we verder met het doorontwikkelen van de gebiedsgerichte werkwijze voor werk en participatie. In deze werkwijze ondersteunen we inwoners ook bij vragen over inkomen en schulden door intensiever samen te werken met inkomensdienstverlening en schuldhulpverlening. De basisbaan biedt werk en bestaanszekerheid voor een belangrijke groep in onze samenleving die niet op de reguliere arbeidsmarkt terecht kan. Afgelopen september hadden 151 inwoners een basisbaan. In 2025 willen we uitkomen op 250 basisbanen. In Europa is veel belangstelling voor de basisbaan. We delen onze kennis en ervaring hierover met andere lidstaten.
Een deel van de inwoners lukt het (nog) niet om mee te doen in de huidige arbeidsmarkt. Zij hebben meer behoefte aan ondersteuning om zich te kunnen ontwikkelen, maar ook in een context dat beter bij hen aansluit, zoals een veilige werk en ontwikkelomgeving. We zien daarbij een grotere rol voor iederz weggelegd als Sociaal Ontwikkelbedrijf.
Inkomensdienstverlening, schuldhulpverlening en armoede en schulden
Het minimumloon is in 2024 verhoogd, maar wordt door het nieuwe kabinet niet verder verhoogd, zoals het plan was. Na jaren van hoge inflatie lijkt de inflatie te stabiliseren en dat geldt ook voor de energieprijzen. Veel prijzen zijn nog steeds hoog waardoor er nog steeds veel inwoners zijn die moeite hebben om rond te komen. Met het project Regelingenwoud maken we gemeentelijke (minima)regelingen eenvoudiger en toegankelijker. Zo gaan we het niet-gebruik van regelingen tegen. De projectfase zijn we inmiddels voorbij en we blijven de werkwijze verder toepassen. Ook zetten we ons in om via het uitvoeringsprogramma Brede Aanpak Armoede en Schulden inwoners net zo lang te helpen tot een duurzaam perspectief is bereikt. Zoals in Kansrijk Groningen waarin deelnemer en buddy armoede te lijf gaan en zorgen voor een nieuwe toekomst. In aanvulling hierop willen we financiële problemen van inwoners voorkomen. Daarom organiseren we onze schuldhulpverlening dichter bij de inwoner en gaan we verder met vroegsignalering. Dit zijn een paar acties uit het uitvoeringsplan Schuldhulpverlening 2024-2025 waar we dit jaar verder uitvoering aan geven.