Paragraaf 2: Klimaat

Hernieuwbare energie

Hernieuwbare energie

Om ons doel van CO2 neutraal te bereiken is het nodig dat we een groot deel van ons eigen energiegebruik zelf opwekken. Het gaat hierbij om elektriciteit uit zon en wind, waterstofgas, groen gas en duurzame warmte.  

Zon

In de ‘Routekaart Groningen CO2-neutraal 2035 (2018)’ is doorgerekend en vastgesteld dat in 2035 60% van lokaal duurzaam opgewekte energie van de zon afkomstig is. Uitgaande van de beleidskaders zonneparken en zon op daken is met 950 MWp geïnstalleerd vermogen in 2035, zonne-energie de grootste hernieuwbare elektrische energiebron binnen onze gemeente. Wij werken vanuit het principe van De Zonneladder; de potentie van de daken moet ten volle benut worden. Van de opgave kan naar verwachting 450 MWp op daken en boven parkeerplaatsen (zonnecarports) worden gerealiseerd (ongeveer 1 miljoen zonnepanelen). De resterende 500 MWp (1,1 miljoen zonnepanelen) realiseren we in zonneparken.  

Wind

Onze huidige doelstelling op windenergie is om 36MW opgesteld vermogen aan windenergie te realiseren binnen de gemeente Groningen tegen 2035. Het huidige windbeleid is erop gericht om grootschalige windenergie binnen de gemeente Groningen te faciliteren en heeft tot heden één zoekgebied nabij Roodehaan aangewezen. Grootschalige energieprojecten, zoals windparken, zal de gemeente zelf realiseren, met de mogelijkheid voor de lokale omgeving om hierin te participeren. Beoogd Windpark Roodehaan biedt ruimte voor ongeveer 15MW aan opgesteld vermogen. Dat maakt dat er naast Windpark Roodehaan noodzaak is voor nog een zoekgebied windenergie met vergelijkbare omvang. Daartoe zal op termijn een beleidsmatige herijking op het windbeleid nodig zijn, met daarbij de aanwijzing van nieuw(e) zoekgebied(en).

Transport elektriciteit (netcongestie)

Het Nederlandse elektriciteitsnet piept en kraakt. Kort gezegd hebben we te maken met 2 type problemen:

• Invoedingscongestie: de beperkte mogelijkheid om stroom aan het net (terug) te leveren. Dit probleem komt door de enorme aanwas van wind- en zonne-energie;
• Afnamecongestie: de beperkte mogelijkheid om stroom van het net af te halen voor verbruik. Dit probleem komt met name door de toenemende elektrificering, zoals elektrisch rijden en de aanschaf van warmtepompen.

Taskforce netcongestie

Op 1 mei hebben wij de taskforce netcongestie ingesteld met als opdracht: maak inzichtelijk welke consequenties en risico’s netwerkcongestie heeft voor de gemeente Groningen en wat (wegen naar) mogelijke oplossingsrichtingen zijn.

We werken langs drie sporen (stand juni 2024):

• Bouwteam Netcongestie Groningen, met Enexis voor realisatie van 12 midden-spanningsstations en netverzwaring in de wijken;
• Scenario-ontwikkeling in de beleidsprogramma’s en ontwikkel-BV’s;
• Lobbystrategie richting EZK en TenneT voor prioritering regio Groningen op basis van Nij Begun.

Groningen Stroomt Door

Groningen Stroomt Door (verder: GSD) is een samenwerkingsverband tussen Enexis, Gemeente Groningen, Entrance en het Groninger Bedrijfsleven. GSD is opgericht om capaciteitsproblemen van het elektriciteitsnetwerk op bedrijventerreinen in de Gemeente Groningen te beperken. Dat gebeurt door in beeld te brengen hoeveel capaciteit bedrijven van het elektriciteitsnet gebruiken. Door samen piekmomenten in aanlevering (terugleveren) en afname van stroom te (her)kennen en vraag en aanbod af te stemmen, kan de capaciteit van het net beter worden benut. In eerste instantie op bedrijventerrein Westpoort tijdens de pilot.

Waterstof en groen gas

Als Hydrogen Valley speelt de regio Groningen een sleutelrol in de toepassing van waterstof in mobiliteit, klimaattransitie en economische ontwikkeling. De gemeente Groningen is actief betrokken bij verschillende regionale, nationale en Europese waterstofprojecten en -initiatieven. Ook internationaal zijn we actief als lid van The World Energy Cities Partnership (WECP).

We streven ernaar om de productie van groen gas binnen onze gemeente te vergroten voor onze eigen ambitie, maar ook voor de landelijke doelstelling (Bijmengverplichting groen gas - vergroten productie van groen gas tot minimaal 20% van de totale hoeveelheid gas in ons gasnetwerk). We benutten de beschikbare biomassa in onze regio zo optimaal mogelijk, waarbij de waarde-piramide als leidraad dient. Groen gas wordt gemaakt uit biomassa. Hoogwaardige biomassa kun je beter inzetten voor voedsel van mens, dier of de productie van (bouw)materialen. De meest geschikte laagwaardige biomassastromen in onze gemeente worden al gebruikt voor de productie van biogas (GFT en zuiveringsslib van RWZI’s). Voor ons landelijk gebied kijken we naar mogelijkheden zoals (mono)vergisting van mest.

Duurzame Warmte

Om de gebouwde omgeving te verwarmen maken we voor een deel gebruik van duurzame warmte. We willen uiteindelijk hier 50.000 WEQ mee verwarmen. Daar waar mogelijk maken we gebruik van collectieve systemen voor warmte. Het gaat nu om diverse WKO-systemen (warmte uit de ondergrond) als om voeding van het warmtenet in het Noordwesten van de stad (warmte uit zonthermie, restwarmte industrie, warmte uit oppervlaktewater en afvalwater). Voor individuele toepassingen wordt met een warmtepomp ook duurzame warmte uit de omgeving (ondiepe ondergrond, lucht of water) gehaald.

In 2025 wordt het eerste Warmteprogramma in concept uitgewerkt. Na inwerkingtreding van de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) zal dit een verplicht programma worden onder de omgevingswet dat alle gemeenten moeten opleveren. Hierin schrijven we op hoe we de komende vijf jaar invulling geven aan de warmtetransitie. Samen met WarmteStad werken we toe naar de inwerkingtreding van de Wet collectieve warmte (Wcw) die in 2025 in werking kan treden (moet nog naar Eerste en Tweede Kamer). De Wcw en Wgiw zorgen voor nieuwe taken voor de gemeente in het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving en collectieve warmtesystemen.

Warmtestad

De ambitie is om in 2035 circa 28.000 woningequivalenten in Noordwest van warmte te voorzien met het warmtenet van WarmteStad. De aanleg van het warmtenet is daarmee een belangrijk instrument in de opgave van verduurzaming van de gebouwde omgeving. De meest recente ontwikkelingen zijn te vinden in het raadsvoorstel vervolginvestering warmtenet Noordwest fase 2a en verkenning 2b jun 2023 en raadsvoorstel warmteplan De Suikerzijde Groningen nov 2023 .